پدیدارشناسی مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزان (مطالعه شهرستان سرپل ذهاب)

ایران با متوسط بارش سالانه کمتر از یک سوم میانگین جهانی در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و همواره در معرض خشکسالی قرار گرفته و هر چند سال یکبار با آن دست وپنجه نرم می کند. بدیهی است کشاورزان به شیوه های متفاوتی به خشکسالی می نگرند و در برخورد با آن واکنش های متفاوتی بروز می دهند. هدف کلی این تحقیق کیفی که به روش پدیدارشناسی انجام شد بررسی مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزان و شناسایی رفتارهای آنان در برخورد با آن بود. برای این منظور جامعه مورد مطالعه را روستاییان شهرستان سرپل ذهاب که بیشترین خشکسالی ها را تجربه کرده اند تشکیل دادند. افراد مطلع از طریق روش گلوله برفی شناسایی شدند. داده های این تحقیق با روش مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری گردید و در کنار این دو روش از تهیه عکس و استفاده از اسناد کتابخانه ای و اینترنتی نیز استفاده شد. داده ها بر اساس الگوی کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر پایه نتایج، کشاورزان درک های متفاوتی از خشکسالی دارند، به گونه ای که برخی از شرکت کنندگان در تحقیق تقدیرگرا بوده و خشکسالی را به خدا نسبت می دادند و برخی دیگر، تغییرات آب و هوایی را عامل خشکسالی معرفی کردند. هم چنین در برخورد با خشکسالی عده ای دست روی دست گذاشته اند و عده ای دیگر، روش هایی را به منظور مقابله و سازگاری با خشکسالی به کار می بردند.